Mevsimsel depresyonu nasıl önleriz?

Güneşin etkisini azaltması depresyon riskini arttırıyor.
Ruh dünyamızdaki değişim, güneşin etkisini azaltmasıyla daha belirgin hale geliyor.Günlerin kısalması, güneşin yerini yağışlı havalara bırakması, mevsimsel depresyonu tetikleyebiliyor. İstanbul Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı Öğretim Üyesi ve Humanite Psikiyatri Tıp Merkezi Direktörü Prof.Dr.Sedat Özkan, mevsimsel depresyon hakkında bilgi veriyor ve korunmak için önerilerini paylaşıyor.

Kış aylarında değişen havayla birlikte sabah uyanmakta güçlük, enerji kaybı, yorgun ve bitkin uyanma, konsantrasyon güçlüğü, yorgunluk ve karamsarlık gibi belirtilerin mevsimsel bir depresyonun habercisi olabilmekte.Güneşin etkisini azaltması birçok kişide karanlık ve iç bunaltıcı bir ruh haline yol açıyor.

Prof.Dr.Sedat Özkan, daha önce depresyon tanısı olanlarda sonbahar ve kış aylarında depresyonun tekrarlama veya şiddetlenme ihtimalinin de artıyor. Mevsimsel depresyonda olduğunu fark edip gerekli önlemleri almadığınız taktirde ağır rahatsızlıklara neden olabilir ve dikkate alınması gereken bir sendrom olan tükenmişlik sendromunu tetikleyebildiğini söylüyor.

Depresyon kişinin duygulanımının üzüntü, keder yönünde artmış olması, ruhsal çökkünlük halidir.Mevsimsel depresyon, kişilerde duygusal, davranışsal, zihinsel ve bedensel olarak bir takım belirtilerle kendini gösterir. En dikkat çekici belirtileri mutsuz olma, çökkün duygu durumu, endişe, günlük işlerde ilgi kaybı, uyku düzeninde bozulma, iştah kaybı ya da iştahta artış, enerjide azalma, güvensizlik, değersizlik ve suçluluk duyguları, kararsızlık, dikkat eksikliği ve konsantre olmada güçlük çekmedir. Düşünce içeriği negatifleşir, bazılarında bu düşünce duygusu daha da olumsuzluğa gider. Karamsarlık, her şeye olumsuz bakma ve intihar düşüncesine kadar gidilebilir.

Mevsimsel Depresyona Karşı Alınacak Önlemler
• Düzenli yaşamaya özen gösterin,
• İlgi alanlarınızı arttırın,
• Düzenli olarak spor yapın mutluluk verici endorfin hormonunun salgılanmasını arttırın,
• İnsanlarla daha çok iletişimde olun
• Gün ışığından verimli faydalanmak için sabah yataktan erken kalkın,
• Düzenli ve sağlıklı beslenin
• Düzenli uyku bu dönemde kişinin zinde olması için oldukça önemlidir.

Dikkat Etmeniz Gereken Belirtiler
• Hemen hemen her gün ve günün büyük kısmında çökkün, üzüntülü, kederli durumdaysanız,
• Her zaman yaptığınız şeylerden eskisi gibi zevk alamıyorsanız,
• Çevrenizde olup bitenlere karşı ilginiz azaldıysa,
• Hemen her gün yakınlarınızın da fark ettiği şekilde konuşma, düşünce ve davranışınızda yavaşlamadan yakınıyorsanız,
• Karar vermekte, etkinliklere başlamakta ve sürdürmekte zorluk çekiyorsanız,
• İştahınızda azalma veya artma varsa ve istemediğiniz halde kilo alıyor veya veriyorsanız,
• Hemen hemen her gün uykuya dalmakta veya sürdürmekte güçlük çekiyor ya da sabahları istemediğiniz halde erken uyanıyorsanız,
• Yorgunluk, halsizlik, bitkinlik ve enerji kaybınız olduğunu hissediyorsanız,
• Bedeninizde nedeni bulunamayan ağrılar, nefes darlığı, baş dönmesi, mide bulantıları, gaz hissi, ishal-kabızlık dönemleri gibi yakınmalarınız varsa,
• Cinsel isteğiniz azalmışsa,
• Düşüncelerinizi belli bir konuya yoğunlaştırmakta güçlük çekiyorsanız,
• Zihninizin karmakarışık olduğunu hissediyorsanız,
• Değersizlik, kendini beğenmeme veya suçluluk duyguları yaşıyorsanız,
• Yineleyen biçimde "ölsem de kurtulsam" diye düşünüyorsanız,
• Aklınıza intihar düşünceleri takılıyor veya intihar planları yapıyorsanız.
Bu belirtileri kendinizde görüyorsanız depresyonda olma olasılığınız var demektir ve bir uzmana başvurmanız gerekmektedir.