Bahar ayları bu göz hastalığını alevlendiriyor!

Gözlerinizde batma mı var? Şişlik mi oluştu? Yoksa sulanıyor mu? Ya da kirpikleriniz mi dökülmeye başladı? Uzmanlar son donemin en yaygın göz hastalıklarından Blefarit ve Şalazyon'u anlattılar...

Özlem YILMAZ

Sonbaharın kendini hissettirdiği bugünlerde çevremizden sıkça duyduğumuz, belki de kendi şikayetlerimiz arasında yer alan bu göz hastalığına duyarsız kalmayarak siz, Cafe RUJ okurları için araştırdık ve uzmanlarına danıştık...

İşte nedenleri, tedavisi ve tüm detaylarıyla uzman açıklamaları...

Dünya Göz Hastanesi
Op. Dr Melike Gedar

Blefarit; kirpik diplerine açılan salgı bozukluğu neticesinde oluşan iltihaplanmadır. Akut alevlenmelerde veya kronik (süregelen) bir hastalık şeklinde olabilir.

Şalazyon ise; kirpik diplerine açılan yağ bezelerinin uçlarının tıkanması neticesinde göz kapağı içinde oluşan yağ birikimi ve bunun iltihaplanmasıdır. Halk arasında arpacık diye de bilinir. Genellikle blefarit ile birlikte olur.

Blefarit ve şalazyon bulaşıcı değildir. İnsandan insana veya bir kapaktan diğerine bulaşmaz. Ancak bir insanın bir göz kapağında blefarit varsa genellikle diğer göz kapağında da blefarit mevcuttur.

Çevresel etmenler ve kişisel faktörler blefarite neden olur. Blefaritteki sorun saçlardaki kepeklenme sorununa benzer. Kuru hava şartları, temizlenmeyen makyaj malzemeleri blefarite neden olabilir. Genetik de etkendir. Mevsim dönüşümleri (ilkbahar ve sonbahara geçiş) blefariti alevlendirebilir. Sonbahar mevsiminde olmamız daha sık duymamıza neden olabilir.

Blefaritin akut alevli döneminde kullandığımız düşük doz steroidli (kortizonlu) göz damlaları ve antibiyotikli göz damlalarıyla birlikte sıcak kompres tedavide çok etkilidir. Uzun süren (kronik) blefarite yönelik damlalar bulunmaktadır. Şalazyon da benzeri bir ilaçlarla tedavi edilmesine rağmen şalazyonunun tedavisinin oluşur oluşmaz yapılması gerekir. Eğer şalazyonda erken tedaviye başlanmazsa yağ kitlesi göz kapağı içerisinde kistleşerek ameliyatla alınmasını gerektirebilir.

Tedavi sonrası sıcak kompreslerin devamı ve kirpik dibi temizliğinin (bebek şampuanları veya özel hazırlanmış kirpik şampuanları ile) sürekli hale getirilmesi blefaritin ve dolayısıyla şalazyonun tekrar oluşmaması için önemlidir.

Makyajın kirpiklerin iç kısmına yapılmaması, göz makyajının her gün yatmadan önce temizlenmesi gerekir.

Blefarit çok sık tekrar edebilir. Bazen hiç azalmadan yıl boyu sürebilir. Böyle kronikleşen (süreğen hale gelen) blefaritlerin uzun süre tedaviye ihtiyaçları olabilir. Uzun süren blefarit çok sık tekrar eden şalazyonlara neden olabilir. Bunlar da kapaklarda şişlik ve şekil bozukluğu ile neticelenebilir. Erken dönemde ve şalazyonda iyi sonuç verir.

Yeditepe Göz Hastanesi
Dr. Vildan Öztürk

Blefarit, gözkapağının sık görülen, arada alevlenme dönemleri ile tekrarlayan kronik yangı hastalığıdır.

Ön ve arka blefarit olarak 2 grupta incelenir. Ön blefaritte kirpikler ve foliküller tutulmuşken arka blefaritte daha çok meibomian bezleri tutulmuştur. Genellikle kapak kenarının dokusunun bakteriyel işgali sonucu bağışıklık sisteminin yarattığı ya da bakteriyel toksin, atık ve enzimlerin yarattığı hasar nedeniyle gelişir. Seboreik dermatit ya da meibomian bez fonksiyon bozukluğunda göz kapak kenarının bakteriyel tutulumu artmaktadır. Bulaşıcı değildir.

Blefarit sistemik hastalıklardan rosacea ve seboreik dermatit, göz hastalıklarından kuru göz, şalazyon, konjonktivit ve keratit ile birlikte görülebilir. Irk ve cinsiyet farkı gözetmez. Daha çok 50 yaş ve üzeri kişilerde görülür.

Gözde batma, sulanma, kızarıklık, kaşınma, kapak kenarlarında kızarıklık, kepeklenme ve kirpiklerde dökülme ile kendini gösterir.

Tedavisi hayat boyunca sürer, kesin tedavisi yoktur. Ancak tedavi ile semptomlar kontrol altında tutulabilir. Hastalık ve uzun süreli tedavisi ile ilgili hastaya bilgi vermek hastanın doktor doktor gezmesini engelleyecektir. Kapak hijyeni tedavinin esasını oluşturur. Günde birkaç kez sıcak kompres uygulaması ile kapak bezlerinin salgılaması desteklenir ve kirpik diplerindeki birikintiler mekanik olarak sadece su ya da bebe şampuanı yardımı ile uzaklaştırılır. Ayrıca kirpik diplerine antibiyotikli pomat uygulanır. Lokal tedaviye cevap vermeyen durumlarda ağızdan antibiyotik kullanılabilir. Konjonktivit geliştiğinde antibiyotik ve steroid karışımı damlalar kullanılır. Gözyaşı içeriğinin bozulması nedeniyle suni gözyaşı ile desteklemek gerekebilir.

Şalazyon
Şalazyon kapaktaki yağ bezlerinden salgılanan yağın çevre dokuya sızmasıyla gelişen kronik, steril, enflamatuar küçük yumru oluşturan hastalığıdır. Mikrop bulaşmış hali “hordeolum” olarak adlandırılır. Her ikisine de halk dilinde “arpacık ya da it dirseği” denilir. Aynı bezlerin hastalığı olduğundan şalazyon, blefariti olan hastalarda daha sıklıkta görülür. Irk, cinsiyet ve yaş farkı gözetmez.

Göz kapağında ağrısız şişlik olarak görülür. Çok büyük ise korneayı iterek geçici astigmatizma ve görme bulanıklığına yol açabilir.

Şalazyonların üçte biri kendiliğinden iyileşir. Sıcak nemli kompres, kapak hijyeni ile iyileşmeyenlerde lezyon etrafına kortizon enjeksiyonu uygulanabilir ya da cerrahi olarak alınırlar. Tekrarlayan çoklu şalazyonlarda ağızdan antibiyotik kullanımı gerekebilir.

Acıbadem Bakırköy Hastanesi
Göz Hastalıkları Uzmanı Dr. Emel Çolakoğlu

Blefarit, vücudumuzda cilt (epiderm) ile mukozanın birleştiği iki yerden birisi olan kapak kenarının iltihabıdır. İltihabın bağ dokusu ile çevrelenip kist oluşturmuş durumuna da şalazyon denir. Blefaritler skuamöz ve ülseröz olarak iki şekilde görülmekte olup bulaşıcılıkları yoktur.

Skuamöz (seboreik): Kirpik diplerinde sebum (yağ) birikimi sonucu sarı çapaklanma ve konjunktuvit oluşur. Kaşıntı sonucunda kirpikler düşer ancak kıl folikülleri sağlam olduğu için kirpikler tekrar çıkar.
Ülseröz: Kıl kökleriyle kapak serbest kenarının stafilokoksik iltihabıdır. Kıl folikülleri zarar gördüğünden dökülen kirpikler yeniden çıkmaz.

Hastalığa neden olan etkenler ise;

► Seboreik(kolay yağlanan) cilt yapısı
► Toz - duman
► Güneş
► Deniz suyu
► Kırılma kusurları
► Diabet
► Bağışıklık sistemini zayıflaması (stress, kronik hastalıklar)

Tadavisi şu kekilde yapılmalıdır:

► Kirpik temizliği: Bebe şampuanı sulandırılarak ve ya göze özel şampuanlar ile kirpik diplerindeki sebum temizlenir.
► Antiobiotikli damlalar: Ülseratif tipte özellikle etkilidir.
► Kortizonlu damlalar: Glokom, katarakt, mantar enfeksiyonları açısından kısa süreli kullanımı uygundur.
► Suni gözyaşı damlaları: Biriken sebum kapak hareketi ile göz içine girerek göz yaşı kalitesini bozar, bu denge suni gözyaşı damlaları ile sağlanır.

Hastalığın belirtilerini ise şu şekilde görebiliriz:

► Kapak kenarında sürekli kızarıklık
► Kapak kenarında hipertrofi (bir dokunun, organın ya da bütün bir sistemin hücre hacmindeki artışa bağlı olarak büyümesi)
► Ektropiyum: Kapak kenarının dışa dönmesi
► Madarosis: Kirpik döklmesi
► Trikiasis: İltihap sonrasında foliküllerin yönü değişir
► Salazyon: Kist haline gelmiş iltahaplanmadır. Tedavinin etkin uygulanmaması; erken dönemde tedaviye başlanmaması ve hastanın bağışıklık sistemi cevabı oluşmasını tetikler.

Şalazyon tedavisi, lezyon içine kortizon enjeksiyonu (tekrarı gerekebilir) ve veya kapaktaki kistin lokal anestezi ile ekzisyonu yapılır.

Blefarit kronik seyirli bir hastalık olduğundan tekrarı muhtemeldir. Nüks sıklığı arttıkça komplikasyon gelişme sıklığı da artar. Bu sebeple; kirpik temizliği düzenli aralıklarla yapılmalıdır. Toz-duman-güneş ışığı vs. gibi çevre şartları kontrol edilmelidir. Göz bozukluğu var ise düzeltilmelidir.