Ramazan ve beslenme

"Tertemiz bir ay geçirmenizi can-ı gönülden dilerim."

GÜNCELLEME TARİHİ: 17 Temmuz 2012

Ramazan denince akıllara hemen ilk olarak iftarda hazırlanan mükellef sofralar gelir. Peki bu sofralar ne kadar doğrudur? Orucun amacı nedir?

Bana göre oruç, sadece vücudun değil, zihin ve ruhun da dinlendiği bir arınma zamanı olmalıdır. Oysa bizler tam tersine tüm gün vücudu aç ve susuz bıraktığımız gibi sonrasında da sanki kıtlıktan çıkmış gibi ne görürsek saldırırız. Şunun şurasında 24 saat bile aç kalmamışızdır. Vücudun dengesi tamamen bozulur ve insanın üzerine bir ağırlık çöker. Oysa oruç tutmanın amaçlarından bir tanesi de sindirim sistemini dinlendirmektir. Fakat bizler ya ertesi gün aç kalacağımızdan korkarak gereğinden fazla yeriz ya da nasıl olsa bütün gün bir şey yemedik, istediğimiz kadar yiyebiliriz moduna geçeriz. Neden her ne olursa olsun sonuç aynıdır: Gereğinden fazla yiyerek sisteme yüklenmektir. Bütün gün aç kalan sistem ertesi günde aynı şeyle karşılaşıp aç kalırım korkusuyla yenilen yemeğin birçoğunu depolamaya başlar.
Yemekten ziyade vücudun susuz kalması en önemli konudur. Özellikle sıcak yaz aylarında tüm gün susuz kalan vücut, akşam iftar saatinde de yeterince sıvı tüketemez. Çok fazla yedikten sonra sistem fazla sıvı istemez ve tüketiminde zorlanır. Bundan dolayı iftarı açar açmaz aç karnına içilen yarımla bir litre arasında içilen su çok faydalıdır. Hem vücudu dehidre olmaktan yani susuz kalmaktan kurtarır, hem de yemek öncesi bir tokluk hissi uyandırır. Havalar sıcakken vücutta su kaybı daha fazla görülmekte ve de hissedilmektedir. Akşam oturulurken sıvı bir şeyler icmek çok önemlidir. Bu su olmak zorunda değildir. Bitki çayları, sebze veya maden suları da buna dahildir. Hatta vücuttan yaz aylarında terle birlikte kaybolan mineralleri yerine koymak açısından bir şişe maden suyu içmek çok faydalı olabilir. Sahura kalktığınızda da muhakkak en az 2 bardak su içmeyi ihmal etmeyin.

Gelelim yemek konusuna… İftarı çorbayla açmak idealdir, çünkü önden tokluk hissi verir. Bana görüşmeye gelenlere tavsiyem masada ya sadece kahvaltılık bulunması veya da çorbanın arkasından bir tabak sebze yemeği ve yanına kendi elleri büyüklüğünde et, tavuk veya balık yemeleridir. Kahvaltılığın yanında Ramazan ayının vazgeçilmezlerinden olan pideden yememek büyük bir lezzet kaybı olabilir ? Ama bu pidenin boyutunun tek elinizin büyüklüğünü geçmeyecek şekilde olmasında fayda vardır. Karbonhidrat türü yiyecekler kişiyi ilerleyen saatlerde daha çok acıktırır, bundan dolayı pilav, makarna, patates ve türevi gıdalardan uzak kalmakta fayda vardır. Akşam da tatlı yerine bir tane meyva yemek vücudunuza verebileceğiniz en güzel hediyelerden bir tanesidir.

Sahurda protein ağırlıklı beslenmeyi gün içerisinde kendinizi daha tok hissetmeniz açısından tavsiye ederim. Bir veya iki tane haşlanmış yumurta çok idealdir. Sakın yumurtanıza tuz eklemeyin, sonra gün içinde çok susayabilirsiniz. Sadece 1 bardak süt içebilirsiniz. Normal kahvaltı ediyormuş gibi 1 dilim çavdarlı ekmek yanında tuzsuz peynir ve 1 tatlı kaşığı reçel ya da bal yiyebilirsiniz veya omlet yapabilirsiniz. Tuz olayına muhakkak dikkat edin. Sıcaklarda insan zaten susuyor, bir de tuzlu yerseniz o gün tuttuğunuz oruç pek ızdırap verici olabilir. Sahurda fazla ağır yiyip yatmak vücudumuza yapabileceğimiz en büyük kötülüklerden biridir, özellikle reflüsü olanlar için. Yattığınız zaman yer çekimi olmadığından yiyecekler aşağıya doğru hareket etmek yerine yukarı çıkmak isterler. Eğer siz çok yerseniz mideyle yemek borusu arasındaki kapakçık açılıp yenilenler ya da midedeki asit yukarı yemek borusuna kaçıp tahriş oluşturabilir. Nacizane fikrim sahura kalkıp hemen yatmayı planlıyorsanız sadece bol su içip yatın derim. Diğer türlü yiyip yattığınızda yarardan çok vücuda zarar veriyorsunuz.

Tekrar tekrar söyleyeceğim, Ramazan ayında en çok dikkat etmeniz gereken husus yemekten ziyade tüketeceğiniz sıvı miktarıdır. İftarınızı açar açmaz ne kadar çok sıvı tüketirseniz o kadar iyi olur, çünkü insan yemek yedikten sonra midesi şiştiğinden sıvıyı tüketmesi çok daha zor olabiliyor.

Genelde oruç tutan kişi açlığını ve orucu öne sürerek asabi, sinirli, unutkan veya halsiz olduğunu söyler. Oysa kişi oruç tutarken aynı zamanda zihinsel ve ruhsal oruç ta tutmalıdır diye düşünüyorum. İçindeki negatif düşünceleri temizleyip etrafındakilere daha olumlu ve yardımsever davranmaya çalışmalıdır. Yani akıl ve ruh orucu da çok önemlidir. Böyle bir ay kendimizi aynı zamanda negatif düşüncelerden de arındırmaya çalıştığımız bir zaman olmalıdır. Sonuç olarak hem bedenimiz hem de zihnimiz toksinlerden kurtulmuş olur.

Tertemiz bir ay geçirmenizi can-ı gönülden dilerim.

Örnek Menü:

Sahur:

1 haşlanmış yumurta + yeşillik (domates/salatalık) + 1 litre su

Veya

1 dilim çavdarlı ekmek + avuç içi büyüklüğünde tuzsuz peynir + yeşillik (domates/salatalık) + 1 litre su

Veya

1 su bardağı süt

Veya

1 litre su ve geri yatağa yatış ?

İftar:

1 LİTRE SU!!!
1 kase çorba + El büyüklüğünde pide + kahvaltılık + 1 meyva